Мин урыҫтар башҡорттарҙан көлә башлаһалар, яйлап ҡына былай тип һөйләй башлайым))) Минең өләсәйем 1918 йылғы әбей ине, 5 лагерҙа (хәҙер Новоалександровка поселогы шикелле), баҙар көндәрендә колхозный рынокка йөрөгәндәр. Шунда атайым миңә әйтә торғайны, ти, аяҡ аҫтыңа ҡарап йөрө, аяғыңа мәрйә һейеп китмәһен тип. Мәрйәләр һаҫыҡ имсәкләрен күрһәтеп, оҙон күлдәк кейеп, атлап китеп барғанында уҡ һейеп, сысып йөрөгән тип әйтә торғайны ти. Мин ошо тарихты мәрйәләр алдында һөйләһәм, бер һүҙ ҙә әйтмәйҙәр, күттәрен бар яҡлап ҡыҫалар. Һуңынан йылмайып ҡына: "Здравствуйте, Фәлән Фәләновна" - тип кенә иҫәнләшәләр. Улар менән әрләшмәйенсә генә, йылмайып ҡына, өләсәй исеменән генә хәбәр һөйләйем дә ҡуям.
Бер татар ҡатыны үҙенә аудитория йыйған да һөйләп тора: әле, ти башҡорттар саҡ тауҙарынан төшөп, урмандарынан сыҡтылар, ти. Мин әйтәм: аллаға шөкөр, урманыбыҙ бар, теләһәк сығабыҙ, теләһәк керәбеҙ, тауыбыҙ бар, теләһәк төшәбеҙ, теләһәк менәбеҙ, һыуыбыҙ ҙа үҙебеҙҙеке. Һеҙҙеке булмағас, молча завидовать итергә генә ҡала инде тигән инем, аптырап ҡалды, бер ни тип тә әйтмәне.
Татарҙар дин тураһында, мосолман тип маҡтана башлаһалар, уларҙы нисек итеп суҡынғандарын йылмайып ҡына әйтһәң дә, арттарын ҡыҫалар. "Ермак Тимофеевич когда освободив Сибирь от поганого татарья остатки ихние приказом своим крещению подал, на пень дубовый вывалив елду свою, приказал каждому татарину что шли по кругу, три раза губами к елде приложится, да три раза елдой по лбу стучал опосля поцелуя!!!! вот так поганое шакальё и шло по кругу цепочкою, да прикладывались к елде Ермаковой, а тех кто воспротивится сему посажение на кол ожидало неминуемо, и так тому и было по сему, да вот на колах то сидеть осталося несколько десятков только из гнусного отребья оравы целой обезьян что татарами именуются!!!!" (интернеттан копировать иттем).
интернетта шулай тип яҙылған тиһәң, аҫтарына тултырғансы сысалар)))
Эштә татарса һөйләшергә тырышып йөрөгән башҡорттарға ла ошо тарихты һөйләһәң, уйға ҡалалар.
Бер туйҙа булырға тура килде. Һәр ваҡыттағыса башҡорт ҡыҙы татар егетенә кейәүгә сыға. Тегеләр нисек тә булһа, башҡортҡа төрттөрәләр ҙә, беҙҙең реакцияны күҙәтәләр. Аранан бер башҡорт ҡатыны теге татарҙарға ярамһаҡланып, моя бабушка казанская татарка, ти. Шунан, оказалась, күп ҡунаҡтарҙың да өләсәләре, өләсәләренең өләсәләре казан татары икән. Был юлы мин түҙмәнем: Казан татарҙарының да үҙ тарихы бар. Уларҙың етем ҡыҙҙарын бер урынға йыйып, тәрбиәләп, шунан Өфөгә желтый домға ирҙәр обслуживать итергә алып килгәндәр. Шунан ул ҡатындарға 25-30 йәш тулғас, бындағы йә мәмәй йәш муллаларға, йә ҡарт муллаларға нисәнселер бисәлеккә биргәндәр. Шуның өсөн, мин әйтәм, минең өләсәйем казанская татарка булған тип кешегә һөйләп ҡуймағыҙ, арттарын асып көлөрҙәр тинем. Арттарын бар яҡлап та ҡыҫтылар. Башҡорт ҡыҙҙарын етем итмәгән, бер ниндәй ҙә приютҡа бирмәгән, тинем. Әҙерәк ултырғас, өҫтә яҙылғандарҙы ла һөйләп ебәргән инем, барыһы ла ыштандарына сыстылар. Һуңынан нисек йыуып бөткәндәрҙер, белмәйем.
Ошоларҙы һөйләһәң, башҡалар арттарын ҡыҫа, башҡорттар уйға ҡала. Улар ғына беҙҙең күҙҙән бүрәнә эҙләгәндәме ни? Беҙгә лә яуап ҡайтарып өйрәнергә кәрәк. Үҙҙәре кеүек кенә йылмайып-көлөп кенә күттәренә тибә башларға кәрәк.
Может быть берәйһенә ярҙам итер. Үҙегеҙ башламағыҙ, но яуапты һейҙергәнсе ҡайтарып өйрәнегеҙ. Башҡорттар тупой, бер нәмә белмәй тип йөрөмәһендәр. Урындарын белһендәр.